Wortels kweken

Inleiding: leeruitstap boerderij

Organiseer een leeruitstap naar een lokale boerderij. Bespreek de leeruitstap met de kinderen. Op basis daarvan breng je het onderwerp 'wortels kweken' binnen in de klas op een betekenisvolle manier. 

Vraag aan de kinderen wie er thuis een moestuin heeft en hierover iets kan vertellen. 

Brainstorm

Houd een klasgesprek en brainstorm over het onderwerp 'wortels'. Je kan hierbij eventueel gebruik maken van de app MindNode. De volgende vragen kunnen aan bod komen: 

• Hoe ontstaat een wortel?
• Worden wortels gezaaid of geplant?
• Wat is het verschil tussen zaaien en planten? 
• Waarom worden sommige gewassen gezaaid en andere geplant?
• Hebben jullie al eens wortels gezaaid?
• Hoe hebben jullie dat toen gedaan?
• Heb je al eens iemand wortels zien zaaien?
• Hoe deed die dat?
• Wat zijn de ideeën die de kinderen hierover hebben?
• Hoe zou jij wortels zaaien?
• Wat zou jij gebruiken om wortels te zaaien?

Onderzoek opzetten

Vanuit de ideeën van de kinderen kan het onderzoek opgezet worden. Ze staan stil bij de vraag hoe ze hun onderzoek gaan aanpakken. 

• Wat willen de kinderen onderzoeken?
• Waar zijn de kinderen nieuwsgierig naar?
• Wat verwachten de kinderen?
• Wat willen de kinderen uitproberen?
• Hoe willen de kinderen dit doen? 

De kinderen onderzoeken hoe ze hun eigen wortels kunnen kweken.

• Waar moeten de wortelzaadjes in gezaaid worden?
  • De kinderen vertellen waar ze denken dat de zaadjes het best kunnen groeien (bv. type grond; leem, zand, klei…).
• Wat hebben de wortelzaadjes nodig om te kunnen groeien?
  • De kinderen vertellen wat ze denken dat de zaadjes nodig hebben om te kunnen groeien (bv. aarde, water, zon...).
• Waar zouden de zaadjes het best gezaaid worden?
  • De kinderen vertellen waar ze denken dat de zaadjes het best gezaaid zouden worden (bv. Op een plaats met veel zon, met weinig zon, binnen, buiten...).
• Hoe kunnen we de zaadjes het best water geven?
  • De kinderen vertellen waarmee ze denken dat ze de zaadjes het best water kunnen geven (bv. de tuinslang, een bakje, gieter, spuitje ...).

Onderzoek uitvoeren

Verdeel de kinderen in groepjes en laat ze eerst kennismaken en experimenteren met de verschillende materialen (verschillende ondergronden, manieren om water te geven ...). Vraag hierbij naar hun bevindingen en conclusies met betrekking tot de materialen. 

Vervolgens stimuleer je de kinderen tot bewust en eerlijk onderzoek. De kinderen maken hierbij gebruik van de app 'Makkelijke Moestuin' om duidelijke instructies te krijgen m.b.t. het kweken van wortels. 
Je kan hier heuse onderzoekjes opzetten waarbij in verschillende proefopstellingen gevarieerd wordt met bodem, hoeveelheid licht, hoeveelheid water, hoeveelheid meststoffen. Maar let wel! Slechts 1 variabele veranderen (vb. 3 condities opzetten waarin enkel de hoeveelheid water gevarieerd wordt, en de andere variabelen worden constant gehouden)

Geef een leerling de rol van fotograaf. De leerling maakt foto's (bv. met een tablet) om terug te blikken op het uitvoeren van het onderzoek en het groeiproces van de wortels. De andere leerlingen maken geregeld (bv. dagelijks) een tekening van het groeiproces van de wortels. 

De leerlingen kunnen ook het groeiproces van de wortels volgen door elke dag het loof te meten en de gegevens bij te houden in Excel. Het is ook mogelijk om de wortel zelf te meten. Laat hen dat telkens met dezelfde wortel doen, die dan terug zorgvoldig in de grond gestoken wordt. Het meten van de wortel moet zeker niet dagelijks. Maar kan bv. om de 3 dagen.

Conclusie en presentatie

Stimuleer het trekken van conclusies uit het onderzoek aan de hand van een opdrachtenblad. Voorzie hierbij foto's van verschillende mogelijkheden en laat de kinderen uitknippen of benoemen wat volgens hen het best werkt om wortels te kweken. 

Tijdens het onderzoek maakte een leerling foto's van het onderzoek en het kweekproces en werden metingen gedaan. Aan de hand van deze gegevens presenteren de kinderen hun onderzoek.  

• Wat hebben ze gedaan?
• Hoe hebben ze dat gedaan?
• Waarom deden ze dat op die manier?
• Waarom hebben ze daar rekening mee gehouden?
• Hoe komt het dat het (niet) werkte? 
• Wat deden wij op dag één en hoe zag deze foto eruit?
• Zien wij al op dag tien een verschil? Zo ja, welke?
• Hoeveel dagen hadden de wortels nodig om te groeien?
• Was het moeilijk om de wortels op de laatste dag eruit te halen? Hoe hebben jullie dit gedaan?

Beslis op basis hiervan of er nog verder onderzoek nodig is of niet.