In deze activiteit gaan de kinderen aan de slag met heel wat vragen over vliegtuigen. Het verloop is opgebouwd aan de hand van het prentenboek "Lindbergh. Het grote avontuur van een vliegende muis." (Kuhlmann, 2014). De kinderen gaan op zoek naar het vliegtuig van muis, tellen vliegtuigen in de lucht, maken kennis met een online luchtverkeersradar en ontwerpen ook zelf een vliegtuig. Tot slot brengen ze verslag uit van hun vliegavonturen.
Digitale verrijking:
- door gebruik van een online luchtverkeerradar zoals Flightradar24 (i.f.v vliegtuigen spotten)
- Gebruik van QR codes om instructievideootjes te bekijken
Betekenisvolle context
De activiteit kan vertrekken vanuit de fascinatie van de kinderen voor vliegtuigen, bijvoorbeeld nadat een kind aan de hemel een vliegtuig opmerkte, na een vakantie waarin één of meerdere kinderen op reis gingen met het vliegtuig, of ...
Ook is het mogelijk om onmiddellijk te vertrekken vanuit het prentenboek "Lindbergh. Het grote avontuur van een vliegende muis" (Kuhlmann, 2014). In dit verhaal wil een muis haar vrienden achterna naar Amerika. Ze zoekt uit hoe ze naar daar kan vliegen.
Ontwikkelingsdoelen
Techniek
2.2 De kleuters kunnen van een eenvoudig technisch systeem uit hun omgeving aantonen dat verschillende onderdelen ervan in relatie staan tot elkaar in functie van een vooropgesteld doel.
2.3 De kleuters kunnen in een eenvoudige situatie nagaan welk technisch systeem best tegemoet komt aan een behoefte.
2.4 De kleuters kunnen ideeën bedenken voor een eenvoudig technisch systeem.
2.5 De kleuters kunnen geschikt materiaal en gereedschap kiezen voor het realiseren van een eenvoudig technisch systeem.
2.6 De kleuters kunnen een eenvoudig technisch systeem maken, al dan niet aan de hand van een stappenplan.
2.7 De kleuters kunnen nagaan of het doel werd bereikt met een zelfgemaakt technisch systeem.
Lichamelijke opvoeding – Motorische competenties - Klein-motorische vaardigheden
1.28 De kleuters tonen een toenemende bedrevenheid in het functioneel aanwenden van klein-motorische vaardigheden.
Wiskundige initiatie – ruimte
3.2 De kleuters kunnen vanuit verschillende gezichtspunten die ze zelf concreet innemen, verwoorden hoe eenzelfde voorwerp, gebouw of persoon er telkens anders uitziet.
Nederlands – Spreken
2.4 De kleuters kunnen uitleggen hoe zij in een activiteit van plan zijn te werken of hoe zij werkten.
Inleiding
De activiteit kan vertrekken vanuit de fascinatie van de kinderen doordat ze een vliegtuig opmerken aan de hemel, doordat één van hen of een familielid met het vliegtuig op reis gaat, ...
De leerkracht vertelt een stukje van het verhaal "Lindbergh. Het grote avontuur van een vliegende muis." (Khulmann, 2014) "Een muis wil haar vrienden achterna naar Amerika. Nadat ze een vleermuis ziet, wil ze leren vliegen! Na een aantal pogingen om een vliegende constructie te bouwen, lukt het haar om een vliegtuig te bouwen!"
Vliegtuig van muis spotten
Zou het muis gelukt zijn om te vertrekken met haar vliegtuig? Kunnen we het vliegtuig van muis spotten aan de hemel?
De kinderen gaan naar de speelplaats. Ze lopen willekeurig rond en kijken naar de lucht. Aan de hemel zoeken ze naar het vliegtuig van muis. Wanneer ze een vliegtuig spotten, richten ze een tablet op het vliegtuig. Via een app met vliegtuig radar (bv. Flightradar24) kunnen ze zo achterhalen waar het vliegtuig vandaan komt en waarheen het vliegt. Samen met de leerkracht lezen de kinderen de info over ieder vliegtuig en gaan ze na of het vliegtuig van muis boven de school vliegt richting Amerika.
Vliegtuig van muis spotten - vervolg
Terug in de klas vertellen de kinderen over hun ervaringen: hoeveel vliegtuigen hebben ze gezien, waarheen vlogen de vliegtuigen, hebben ze het vliegtuig van muis kunnen spotten, ... ?
Zouden de kinderen alle vliegtuigen hebben kunnen zien die op dat moment in de lucht vlogen? De leerkracht raadpleegt samen met de kinderen een online luchtverkeersradar (bv. vliegtuigradar24.nl). De kinderen zien een wirwar van vliegtuigen verschijnen. Door in te zoomen kunnen de kinderen de vliegtuigen tellen die zich in de lucht bevinden in de ruime omgeving van de school. Hadden de kinderen alle vliegtuigen opgemerkt? Zijn het er meer of minder? Hoe zou dat komen?
Wanneer de kinderen terug uitzoomen, kunnen ze een erg groot aantal vliegtuigen zien op het scherm. Dit kan aanleiding geven tot vragen, zoals hoeveel vliegtuigen vliegen er (wereldwijd) tegelijkertijd in de lucht, hoe komt het dat die vliegtuigen niet botsen tegen elkaar, ... ? Via online afbeeldingen en filmpjes kunnen antwoorden worden gezocht.
Een vliegtuig ontwerpen - aanzet
Hebben de kinderen het vliegtuig van muis richting Amerika kunnen spotten? Ja? Nee, dan hebben ze het waarschijnlijk net gemist, want muis stak wel degelijk de oceaan over met haar vliegtuig!
Als leerkracht kan je het vervolg voorlezen over muis als inspiratiebron voor de kleine Charles Lindbergh die non-stop vloog van New York naar Parijs.
Vervolgens kan je de kinderen uitdagen om net zoals muis een vliegtuig te bouwen met kosteloze materialen en/of om een papieren vliegtuig te ontwerpen dat ook de oceaan kan overvliegen!
Een vliegtuig ontwerpen met kosteloze materialen
De kinderen maken een (ontwerp)tekening van een vliegtuig. De tekeningen worden besproken om onder andere de delen van een vliegtuig vast te leggen, zoals vleugels, romp, cockpit en staart.
In kleine groep bouwen de kinderen met kosteloze materialen zoals kartonnen dozen, stukken karton, dopjes, plakband, … een vliegtuig. Via vraagstelling stimuleert de leerkracht de kinderen om na te denken over de vormgeving van hun vliegtuig. De leerkracht stuurt daarbij aan op verbeterpunten en aanvullingen.
Tip: De ontwerpactiviteit kan concreet-aanschouwelijker gemaakt worden doordat een andere muis (bv. een knuffelmuis Pieper) ook naar Amerika wil. Deze muis heeft twee linkerhanden en heeft de hulp nodig van de kinderen om een vliegtuig te ontwerpen en maken. Muis Pieper neemt plaats in alle vliegtuigen en test ze uit! De kinderen kunnen ook samen beurtelings aan een groot vliegtuig bouwen waarin één of meerdere klasgenoten kunnen plaatsnemen.
Tijdens het ontwerpproces maken de kinderen foto's van hun avonturen.
Een papieren vliegtuig ontwerpen
De kinderen vouwen papieren vliegtuigjes. Wie moeilijkheden ondervindt, kan met behulp van een qr-code een instructievideo bekijken (bv. Meester Sander - vliegtuig vouwen). De kinderen kunnen verschillende online stappenplannen vergelijken (bv. Meester Sander - qr-codes - vliegtuig vouwen).
De kinderen testen telkens hun papieren vliegtuigjes buiten uit. De kinderen gaan na hoe ver hun vliegtuigjes kunnen vliegen (bv. tegels tellen, meten, ...).
Via vraagstelling stimuleert de leerkracht de kinderen om na te denken over de vormgeving van hun vliegtuig. De leerkracht daagt de kinderen uit om hun vliegtuigjes te optimaliseren zodat ze steeds verder kunnen vliegen tot over de oceaan, tot in Amerika!
Na afloop worden de verschillende vliegtuigen besproken. De kinderen vertellen over het proces dat ze doorliepen en wat ze hebben geleerd. De verschillende gevouwen vliegtuigjes van de kinderen worden gerangschikt op basis van de 'gevlogen afstand'.
Tips: Maak buiten op de speelplaats de oceaan en Amerika visueel, bijvoorbeeld met behulp van krijttekeningen van vissen en andere zeedieren + een grenslijn van Amerika. De kinderen worden uitgedaagd om deze lijn te bereiken met hun vliegtuigje!
Tijdens het ontwerpproces maken de kinderen foto's van hun avonturen.
Vliegavonturen in beeld
Tot slot brengen de kinderen verslag uit over ‘hun vliegtuigen en avonturen’.
Via een app op de tablet (bv. Book Creator) maken ze een digitaal boek van hun tekeningen en foto's (zie voorgaande fasen), waarbij ze vertellen over hun vliegtuigen en avonturen. Als leerkracht stimuleer je hen om te vertellen over het proces dat ze hebben doorlopen (bv. aanpassingen die ze hebben doorgevoerd) en over de inzichten die ze hebben verzameld.
Het digitaal boek kan gedeeld worden met andere klassen op school, de ouders, ...
Digitale tools
Tablets:
- app met vliegtuig radar, bijvoorbeeld Flightradar24
- app om qr-codes te lezen om instructievideo's te bekijken (Voorbeelden van instructievideo's om vliegtuigen te vouwen via Meester Sander)
- app om digitaal boek te maken, bijvoorbeeld Book Creator (Handleiding Book Creator via Meester Sander)
Computer/digitaal bord
- online luchtverkeersradar, bijvoorbeeld vliegtuigradar24.nl
Andere materialen
Prentenboek "Lindbergh. Het grote avontuur van een vliegende muis." (Khulmann, 2014)
Vliegtuigen bouwen
- Kosteloze materialen om vliegtuigen te bouwen, bijvoorbeeld kartonnen dozen, stukken karton, dopjes, plakband, lijm, scharen, kartonmes, ...
- Eventueel muis Pieper (bv. knuffel, speelgoedfiguurtje, ...)
- A4-pagina's papier om vliegtuigen te vouwen
- Krijt
DigiSTEM
Gebruik van tablets met apps (vb met vliegtuigradar of luchtverkeersradar) om de betekenisvolle context te versterken, antwoorden te zoeken, reflectie te ondersteunen en autonomie te bevorderen. Het gebruik van een qr-code met instructievideo's in functie van autonomie en competentie, en een app om een digitaal boek te maken.
Science
Vragen stellen en hiervoor antwoorden zoeken
Kennismaken met het fenomeen 'vliegen'
Onderzoeken en vergelijken van eigenschappen van verschillende vliegtuigen
Technology
Ontwerpen van een vliegtuig
Inzicht verwerven in bouw van een vliegtuig op basis van verschillende onderdelen
Kennismaken met een vliegtuig radar, luchtverkeersradar, ...
Engineering
Bijsturen van het ontwerp van een vliegtuig, waarbij eigenschappen worden onderzocht
Mathematics
Tellen van vliegtuigen
Vliegtuigen kwalitatief vergelijken
Vliegtuigen rangschikken op basis van 'gevlogen afstand'
'Gevlogen afstand' 'meten' met een zelfgekozen maateenheid