Module 3: STEM-activiteiten ontwerpen voor kinderen

Leeftijd
kleuters
onderbouw lager onderwijs
bovenbouw lager onderwijs

In deze module bekijken we de kansen die ontstaan vanuit een uitstap met kinderen om zinvolle STEM-activiteiten te realiseren in een klascontext. 

We staan stil bij hoe je een dergelijke STEM-activiteit ontwerpt op basis van een betekenisvolle context vanuit een uitstap.

Dit kan ook vanuit een andere betekenisvolle context, maar in deze module vertrekken we vanuit een leeruitstap als inspiratie voor een betekenisvolle context.

We staan al even stil bij enkele digitale hulpmiddelen om dit proces te ondersteunen voor kinderen.

Beginsituatie

Kennis hebben van wat een betekenisvolle context is voor een STEM-activiteit.

Doelstellingen

De student

  • bouwt vanuit betekenisvolle contexten STEM-activiteiten voor kinderen uit. 

STEM-activiteiten ontwerpen

Opdracht 'van een leeruitstap naar een STEM-activiteit'

 

In module 2 werd verkend hoe betekenisvolle contexten kunnen gecreëerd worden, door op eigen niveau op uitstap te gaan (vb. in in de omgeving, naar een museum, ...). Vanuit een betekenisvolle context kunnen zich STEM-activiteiten of -projecten ontplooien. Inspiratie voor betekenisvolle contexten is te vinden in module 2 en in de voorbeelden bij 'Met kinderen'.

In deze module werken de lerenden stapsgewijs vanuit een leeruitstap* met kinderen om betekenisvolle contexten te creëren en van hieruit vorm te geven aan een STEM-activiteit. Volgende stappen worden gehanteerd: 

  1. Ga op leeruitstap met de kinderen.
  2. Capteer wat de kinderen aanspreekt. 
  3. Kies hieruit een betekenisvolle context.
  4. Ga op zoek naar een probleemstelling vanuit deze gekozen betekenisvolle context.
  5. Werk, vertrekkende van deze context, een STEM-activiteit uit. 

Stap 1: Lees eerst alle stappen van deze module. Plan vervolgens een leeruitstap met kinderen in om van hieruit volgens deze stappen tot een STEM-activiteit te komen. 

Betekenisvolle contexten voor kinderen capteren als leraar

 

Stap 2: Capteer wat de kinderen nieuwsgierig maakt en boeit tijdens de uitstap, met andere woorden wat een mogelijke betekenisvolle context zou kunnen zijn.

Hoe kan jij als leerkracht capteren welke momenten, materialen, situaties, ... door de kinderen als betekenisvol worden ervaren tijdens een leeruitstap? 

  • Tijdens de uitstap:
    • door de kinderen: foto's nemen/video-opnames maken van wat hen boeit of interesseert, tekeningen maken, vindmaterialen meenemen die hen aanspreken.
    • door de leerkracht: observeren en luisteren, expliciete en impliciete vragen, uitspraken, handelingen,... noteren.
  • Na de uitstap:
    • door de kinderen: een video inspreken met een terugblik op de uitstap, vindmaterialen verder verkennen (om op te pikken wat hen hier nieuwsgierig maakt), kringgesprek over de uitstap, een tekening maken, foto's of video's van de uitstap bespreken.
    • door de leerkracht: een briefje aan de ouders meegeven met de vraag om na te gaan wat het kind het meest is bijgebleven van de uitstap, wat hen boeide en welke vragen eventueel leven.

Hoe kies je een betekenisvolle context?

 

Stap 3: Eens gecapteerd is welke contexten betekenisvol zijn voor de verschillende kinderen, moet beslist worden met welke verder aan de slag gegaan wordt. 

Betekenisvolle contexten kunnen verschillen van kind tot kind. Er kan voor gekozen worden om met meerdere betekenisvolle contexten aan de slag te gaan, met een betekenisvolle context van één kind, of er kan ook gebruik gemaakt worden van methodieken om te achterhalen welke betekenisvolle context relevant is voor alle kinderen binnen de klasgroep. 

Enkele mogelijke methodieken: 

  • Kringgesprek
  • Stemmen met concreet materiaal
  • Digitaal stemmen met Mentimeter, Wooclap, plickers (QR-response code), google forms
  • ...

Vanuit een betekenisvolle context naar een probleemstelling

 

Stap 4: Vanuit de gekozen betekenisvolle context wordt een probleemstelling gecreëerd.

Soms zit in een betekenisvolle context of vraag van een kind al een probleemstelling verscholen. Bovenstaande methodieken om kinderen te betrekken kunnen ook hier gebruikt worden om mogelijke probleemstellingen te achterhalen. 

Inspiratie kan ook gevonden worden in de fiches 'Met kinderen'. 

 

STEM-activiteit in de klas

 

Stap 5: Als verwerking op de modules 2 en 3 volgt de opdracht om een STEM-activiteit uit te werken vertrekkende vanuit een leeruitstap met kinderen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de suggesties in de voorgaande stappen. 

Voor de uitwerking van de STEM-activiteit wordt gebruik gemaakt van de didactische pijlers zoals vermeld in module 1. 

Bij materiaal is een sjabloon te vinden als hulpmiddel om een STEM-activiteit uit te werken. 

Stap 5: Sjabloon - STEM-activiteit ontwerpen

Deze bijlage bestaat uit een sjabloon dat ingevuld kan worden als voorbereidingsdocument voor een STEM-activiteit.