IJs bewaren

Fase 1: Verwonderen

We tonen de conceptcartoon over de sneeuwman die dreigt te gaan smelten... Ideaal in de wintertijd!

Maar ook in de zomer kan je deze activiteit uiteraard doen: Vertel nu het volgende verhaal.

Het is zomer en bloedheet buiten! We gaan naar de supermarkt en kopen er een pot roomijs... 
Maar die mag niet beginnen smelten als ik er mee terug naar huis rij op de fiets. En oh nee! Ik moet ook nog even langs bij de bakker...
Wat kan ik doen opdat de roomijs niet gesmolten is als ik thuiskom?

Eigenlijk gaat het in beide gevallen over hetzelfde: Het is of wordt buiten warmer, en wat koud is (de sneeuwman of de pot roomijs), moet koud blijven.

Je kan met de kinderen ook beide scenario's bespreken en hen vragen naar het verband tussen beide.

Fase 2: Verkennen

Hoe zouden we nu kunnen uitzoeken wie precies gelijk heeft in de concept cartoon of wat we moeten doen in het geval van de pot roomijs?

Wie heeft er gelijk in de cartoon? hier kan je met een poll werken: Voorbeelden van tools: nearpod, kahoot, mentimeter)

Bespreek de antwoorden, en laat de kinderen hun ideeën naar voor brengen in het geval de 3 situaties worden gekozen door meerdere leerlingen.

Maar wie heeft nu gelijk, en hoe zouden we dat kunnen uitzoeken?

Ook hier kan je een tool gebruiken om de ideeën op te lijsten over hoe het aan te pakken.

Wellicht komen we er dan samen toe dat we de 3 situaties gaan moeten testen in de klas, 'in laboratorium omstandigheden'. We gebruiken dan geen echte sneeuwman of pot roomijs, maar blokjes ijs.

Fase 3: Op onderzoek

Bij het onderzoek gaan we minimum 2 situaties moeten testen, waarbij we 1 variabele veranderen (isoleren of niet), en de andere constant houden (omgevingstemperatuur):

1. ijsblokjes gewoon aan de omgevingstemperatuur blootstellen

2. ijsblokjes isoleren met verschillende materialen omwikkelen om uit te zoeken welk materiaal het beste zou zijn. (vb. aluminium, papier, plastic,  bubbeltjesfolie = lucht!...)

Het gaat ook belangrijk zijn om tussentijds de temperatuur te meten. Dat kan je best doen met een digitale koelkast of diepvriesthermometer (met sonde).

De gegevens worden bijvoorbeeld gemeten om de 2 minuten, en genoteerd in een Excel werkblad, gedurende een periode van 20 minuten.

fase 4: Rapporteren en concluderen

Laat de leerlingen nu voor hun situatie een eenvoudige grafiek maken.
Zo kan je een grafiek maken met X-as (= tijd) en Y-as (= temperatuur) en deze grafieken met elkaar vergelijken in de verschillende situaties.

Wat kunnen we nu afleiden uit de grafiek?

Normaal gezien zou men moeten kunnen concluderen dat bv. 'lucht' een goede isolator is, en aluminium gemakkelijk warmte afgeeft (bv. een blikje frisdrank zal snel afkoelen in de koelkast, maar ook snel opwarmen als je het buiten in de warmte zet)

Verbreding

Misschien kennen de kinderen wel al materialen die een isolerend vermogen hebben?

Bv. thermosfles, frigobox, een fles isolator.

Je kan deze materialen ook voorzien in de klas, en onderwerpen aan een klein onderzoekje:

• uit welk materiaal zijn ze gemaakt?
• Waarom zou dat zijn?
• Zie je een verband met het experiment dat we uitvoerden?

Wat zou nu de beste oplossing zijn in geval van de sneeuwman, of de pot roomijs?